Öncelikli olarak başımıza gelen büyük afet sonrası hayatını kaybedenlere Allah’ tan rahmet kalanlara acil şifalar diliyoruz. Umarım böyle bir afet bir daha yaşamayız.
Büyük yıkıma neden olan deprem felaketi sonrası yapılan hasar tespit çalışmalarında, 1 milyon 316 bin binanın incelemesi sonucu 173 bininin ağır hasarlı, yıkık ya da acil yıkılacak olduğu tespit edilmiş. Rakamlar yüksek ve geri kazanım kaçınılmazdır. Başka bir çevresel felakete sebep olmamalıyız.
Burada ortaya çıkan inşaat atıklarının doğru yönetilmesi gerekmektedir. Türkiye’ de bu konuda tecrübesi olan belediyeler, geri dönüşüm tesisleri ve bakanlık elini taşın altına koymalıdır.
Peki İnşaat atıkları nasıl geri dönüştürülebilir ?
İngiltere, Hollanda, Belçika, Danimarka gibi ülkeler inşaat atıklarının %80 gibi bir oranını geri dönüşüme kazandırabiliyorlar. Geri kalan kısımları bir miktarı düzenli depolama sahalarına bir miktarı yakma tesisleri ne gönderiliyor.
Türkiye’ de bu konuda çalışan belediyeler ve atık firmaları mevcuttur. Bu alanda kullanılan ekipmanların çoğunluğu mobil kırıcılar ve dizel ekipmanlarla yapılmaktadır. Kentsel geri dönüşüm çalışmalarında sıklıkla uygulamaları yapıldı.
Dizel olması ne anlama geliyor ? Dizel olması sayesinde elektrik ve başka bir altyapıya ihtiyaç duyulmaz ve makine götürülebildiği her yerde çalıştırılabilir. Bina yıkıntısı olan noktalarda kırma işlemi gerçekleştirilebilir veya hafriyat sahalarında da çalışmalarını gerçekleştirilebilir.
Peki kırma nasıl gerçekleştirilir ?
Sahaya getirilen Mobil Kırıcılar veya Mobil Konkasörlere atıklar kepçe, ekskavatör v.s beslemeleri yapılarak kırma işlemi başlatılmış olur. Kırma makinelerinden malzemeler ayrıştırma bantları ve eleklerden geçirilerek hem boyut hem de malzeme ayrıştırılması gerçekleştirilir. Ayrıştırma sonucu demir ve boyutlar indirgenmiş çakıl / kum malzemelerine ayrıştırılır. Deprem sonucu oluşan evsel ve elektronik atıkların bu sistemlerde ayrıştırılma ihtimalleri çok düşüktür, ayrıştırılamaz değil ekstra proseslere ihtiyaç duyulmaktadır.
Burada kontrolsüz bir yıkım sonucu oluşan atıklar olduğu için tehlikeli atıkların ve en tehlikelisi asbest içeren atıklarında karışması mümkündür. Tehlikeli atıkların zararını minimize etmek için bakanlık ve geri dönüşüm sürecini yöneten kişilerin süreci sıkı bir şekilde takip ederek acil eylem planlarını oluşturmaları gerekmektedir.
Peki yıkıntı atıkları ayrıştırıldıktan sonra ne işe yarar ?
Metal malzemeler ergitme tesislerinde %100 e yakın bir oranla tekrar ürün haline getirilmeleri mümkündür. Bu sayede yeni yapılacak olan binaların inşaat demirleri olarak tekrar hayata kazandırılabilirler ve sürdürülebilir bir amaca hizmet etmiş olur. Ufak parçalara ayrıştırılmış yıkıntı atıkları ise dolgu malzemelerinde kullanılmaları mümkündür, yolların inşasında, bina inşasında, alt yapı inşasında kullanılabilirler. Bahsetmediğimiz pimapen, ahşap, tekstil gibi malzemeler ile yakma tesislerinde enerji eldesinde kullanılabilirler.
‘Yeni Bir Yıkıntıya Sebep Olmamak İçin‘, ‘Yeni Bir Çevresel Felakete Sebep Olmamak İçin‘ bu büyük enkazı doğru yönetelim.
Saygılarımızla.
